De overheid stelt een subsidie beschikbaar voor mensen die hun tuin ‘ont-tegelen’, een vijver aanleggen of een waterton aanschaffen. Je kunt in sommige gemeentes hiermee 1100 euro belasting besparen, maar de subsidie wordt nauwelijks aangevraagd. Het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat vroeg zich af: “Hoe kunnen gemeentes financiële prikkels zo goed mogelijk inzetten?”

• Gemeenten stimuleren burgers met financiële prikkels, zodat zij hun tuin klimaatbestendig inrichten. De effectiviteit van de prikkels was niet bekend.
• Met een experiment is onderzocht welke prikkels – zoals geldelijke beloningen of belastingkorting – effect hebben.

• “Dit was een voorbeeldtraject voor onze gemeente. De data spreekt: nu weten we wat je kunt bereiken met gedragsinzichten. Inwoners zijn wel degelijk geïnteresseerd in klimaatadaptatie!”
  (Nicole)

Meer gebruik duurzame subsidies

Bij zware regenval is het riool in Nederland snel overbelast. Dit komt omdat het water te snel het riool in spoelt. 
Om dit probleem op te lossen, is de inzet van burgers nodig. Tuinen zijn namelijk vaak betegeld en regenwater wordt nauwelijks opgevangen. Bij droogte is dit probleem nog groter, omdat droge grond minder water opneemt.

Daarom stelt de overheid een subsidie beschikbaar voor mensen die hun tuin ‘onttegelen’, een vijver aanleggen of een waterton aanschaffen. Je kunt in sommige gemeentes hiermee 1100 euro belasting besparen, maar de subsidie wordt nauwelijks aangevraagd. 

Het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat vroeg zich af: “Hoe kunnen gemeentes financiële prikkels zo goed mogelijk inzetten?” 

Aanpak

GEDRAGSANALYSE
Burgers konden een etentje winnen door een vragenlijst in te vullen over wat ze belangrijk of lastig vonden aan wateroverlast, en wat zij er zelf aan wilden doen. Het bleek dat men zeer geïnteresseerd was om iets te doen, maar niet wist wat ze moesten doen, of dat er zelfs subsidies waren.

Gemeente A: 
In één gemeente zijn bij de belastingaangifte extra brieven verstuurd, met daarin duidelijk aangegeven wat je kon doen (gratis advies van een ‘watercoach’ inwinnen), wie dat al had gedaan, en hoeveel korting op de belasting je in totaal kon krijgen (1050 euro). Dat zorgde voor een verdubbeling van het aantal aanvragen. 

Gemeente B:
In een tweede gemeente werden advertenties in de krant, facebookberichten en flyers verspreid waarin korting op een regenton en een gratis tuinplanten werden aangeboden. De flyer waarin het financieel voordeel centraal stond, leidde tot een verzesvoudiging van het aantal aanmeldingen. Het benadrukken van extra gemak door een ‘tegel ophaal service’ had geen extra effect. 

Theorie toegepast

FINANCIËLE PRIKKELS
Financiële prikkels komt neer op mensen geld geven of afpakken. Het is gebaseerd op de wetenschap dat mensen meer geld willen en niet minder. De overheid zet vaak in op financiële prikkels, maar dat is niet genoeg om mensen tot handelen aan te zetten. Om mensen in beweging te krijgen, helpt het om ‘handelingsperspectief’ te bieden en kun je inzetten op self-efficacy en anticipated regret.